Kod: [Seç]
drwx------ 5 user user
4096 2008-01-13 19:18 .gizli_dosya
gibi bir satırda d listelenenin bir dizin olduğunu belirtirken,
linklerde l, normal dosyalarda - yerini alır . r
okuma, w yazma, x çalıştırma izinlerini
belirtir. İlk üç kullanıcının, ikinci üç grubun, son üç diğer kullanıcılara
tanınan izinleri gösterir. user
dosyanın sahibini, group dosyanın grubunu gösterir. Boyut ve tarih
bilgilerinden sonra dosya/dizin ismi gelir.
-s -h -R ls ile sık kullanılan option
lardır. Bir komut birden fazla option ile çalıştırılabilir. Bu durumda -
den sonra option'lar arka arkaya yazılabilir.
Kod: [Seç]
ls -shl
cd
Dizin değiştirme komutu.
cd ~ veya cd home dizinine
değiştirir.
cd .. bir üst dizine değiştirir.
cd - bir önceki dizine değiştirir
cd ile bulunduğunuz dizinin alt-dizinleri dışında bir dizine erişmek
isterseniz, cd
/var/www şeklinde tam yolu yazmanız
gerekir. cd
~/temp kullanıcının home dizinindeki temp
dizinine değiştirecektir.
pwd
Çalıştığınız dizinin tam yolunu verir.
Kod: [Seç]
user@linux:~$ pwd
/home/user
user@linux:~$
user@linux "user
kullanıcısı linux isimli makinada" anlamındadır.
sudo
komutları root/super user yetkisiyle çalıştırmanızı sağlar. root/super user
sisteminizde tüm yetkilere sahip olan kullanıcıdır. O yüzden sudo veya root
yetkisiyle komut kullanırken dikkatli olmalısınız.
sudo komut şeklinde kullanılır.
rm
dosya/dizin silme komutudur.rm
dosya-ismi şeklinde kullanılır
Kod: [Seç]
user@linux:~$ ls -al
drwx------ 5 user group
4096 2008-01-13 19:18 .gizli_dosya
-rw-r--r-- 1 user group
568 2007-12-23 20:53 file.jpg
user@linux:~$ rm file.jpg
user@linux:~$
dizenleri silerken -r option'u eklenir.
Kod: [Seç]
user@linux:~$ ls -al
drwx------ 5 user group
4096 2008-01-13 19:18 .gizli_dosya
user@linux:~$ rm -r .gizli_dosya
user@linux:~$
cp
dosya/dizin kopyalama komutudur. cp asıl-dosya hedef-dosya şeklinde kullanılır. Hedef mevcut değilse yaratılır,
mevcutsa üzerine yazılır.
Kod: [Seç]
user@linux:~$ls
linux.txt
user@linux:~$cp linux.txt linux.txt.ydk
user@linux:~$ls
linux.txt linux.txt.ydk
user@linux:~$ls
bir dizinin altındakileri her şeyi başka
bir dizine kopyalamak için
Kod: [Seç]
user@linux:~$cp /tmp/* tmp2/tmp2 dizini var olmalıdır. Yoksa kopyalama yapılmaz.
Bir dizini tüm alt dizin ve dosyalarıyla kopyalamak için
Kod: [Seç]
cp -r tmp/ tmp3tmp3
yoksa, yaratılır ve tmp altındaki tüm dizin/dosyalar tmp3'e kopyalanır.
mv
Dosya/dizinlerin yerini değiştirir.
Kod: [Seç]
user@linux:~$mv /tmp/a.txt tmp2/tmp dizini altındaki a.txt tmp2 dizininin altına
taşınır.
Kod: [Seç]
user@linux:~$cp /tmp/* tmp2/b.txttmp dizini altındaki a.txt, tmp2 dizini altına b.txt
olarak taşınır. b,txt mevcutsa yeniden yazılır, değilse yaratılır.
kill
Sistem üzerinde koşan işlemleri sonlandırır.
man
Komutların kullanım ve özellik detaylarını içeren kılavuzlara erişimi ve
kılavuzlar arasında anahtar kelime ile arama yapılmasını sağlar. man komut şeklinde kullanılır.
Kod: [Seç]
man manman komutunun kılavuzuna eriştirir
man
-k anahtar-kelime ile kılavuzlarda arama yapılır.
Kod: [Seç]
man -k loopçıktısı
Kod: [Seç]
Glib::MainLoop (3pm) - An event source manager
losetup (8) - set up
and control loop devices
Net::DBus::Reactor (3pm) - application event loop
XtAppMainLoop (3) - query and process
events and input
XtMainLoop (3) - query and
process events and input
who
Sistemin faal kullanıcılarını gösterir.
Kod: [Seç]
user@linux:~$ who
user :0
2008-03-16 19:14
user@linuxi:~$
sistemin son yeniden başlatma saati ve tarihini verir.
Kod: [Seç]
user@linuxi:~$ who -b
system boot
2008-03-16 12:30
user@linux:~$
alias
Uzun ve tekrar tekrar kullanılan komut dizilerini için tek ve yeni bir komut
ismi yaratmak için kullanılır. Örnek:
Depoları güncellemek için:
Kod: [Seç]
alias güncel="sudo aptitude
update"Bu komut uygulandıktan
sonra güncel komutu ile depolar güncellenebilir. Fakat bu komut kalıcı olarak
alias tanımlamaz. Bir sonraki girişte tanımlanan alias silinir. Kalıcı olması
için bu satırın ev dizini içindeki gizli olan .bashrc dosyasına eklenmesi
gerekir.
Yukarıda yazsa da ben yine de buraya ekliyorum
Kurulumdan sonra ilk olarak sistemimizin özel bir sürücü kullanmasının
gerekip gerekmediğini ve varsa kurmak için, Sistem --> Yönetim -->
Donanım Sürücüleri (System --> Administration --> Hardware Drivers)
kısmına şifremizi yazarak giriş yapıyoruz. Burada işaretlenmesi gereken ekran
kartı vb. sürücümüz varsa işaretleyip kurulumunu gerçekleştiriyoruz. Daha sonra
sistemimizi yeniden başlatmamız gerekiyor, bize uyarı veriyor ve sistemi
yeniden başlatıyoruz. Envy ve siteden indirip kurmak gibi yöntemleri
denemeden önce ilk olarak bunu yapmamız gerekiyor. Envy ile kurulum için bu
bağlantıya bakın:
http://www.ubuntu-tr.net/index.php?topic=115.0
Codecler ve
Eklentiler
Ubuntu bazı kapalı kaynak kodlu yazılımları (Flash player eklentisi, video
codecleri ve bazı fontlar gibi) kullanıcı onaylamadan kurmadığı için bunları
kurmamız gerekiyor.İlk olarak Synaptic paket yöneticisinden aratarak ve yükle
diyerek ya da daha kolayı terminalden komut yazarak bunları kuruyoruz:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo aptitude install
ubuntu-restricted-extras
|
eğer sistemimiz Kubuntu ise
"kubuntu-restricted-extras" ile değiştiriyoruz bu komutu.
Eğer Flash dosyalarında ses sorunu yaşıyorsanız, ses alamıyorsanız ya
da aynı anda başka bir ses programını çalıştırdığınızda ses gidiyorsa şu pakedi
yükleyin:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo aptitude install
flashplugin-nonfree-extrasound
|
Not: Eğer bir sorununuz yoksa yüklemenizi önermiyorum.
Yine de eksik kalan win32codecs ve libdvdcss2 gibi codecler var. Bunlar için
Medibuntu depolarını eklememiz gerekiyor. Lucid için bu depolar şöyle
ekleniyor: Terminal açıyoruz:
ve daha sonra anahtar için:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo apt-get update
&& sudo apt-get install medibuntu-keyring && sudo apt-get
update
|
komutlarını vererek depoları ekliyoruz. Gerekli bileşenleri yüklemek için:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo aptitude install w32codecs
libdvdcss2
|
komutunu veriyoruz.
Kaynak dosyasını (/etc/apt/sources.list) düzenlemek ve depoları açmak için
gerekli bilgiler için bu bağlantıya bakın:
http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=417.0
İlgili depolar açıldıktan sonra Lucid üzerinde Sun'a ait Java (JRE) paketini
kurmak için:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo apt-get install
sun-java6-jre
|
komutunu vermeniz kurulum için yeterli olacaktır.
Video
Normalde GNOME
masaüstünde Mozilla Firefox ile video
izlemek için totem-mozilla eklentisi kurulu. Bu eklenti mplayer eklentisi gibi
ayarlanamıyor ve sorun çıkarabiliyor. mplayer eklentisini kurmak için:
synapticten ya da terminalden totem-mozilla eklentisini kaldırıyoruz:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo aptitude remove
totem-mozilla
|
ve mplayer eklentisini kuruyoruz:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo aptitude install
gecko-mediaplayer
|
Yine Gnome masaüstünde video izlemek için gelen program totem.
Bunun yerine mplayer,smplayer
ve kaffeine
gibi programları kurabiliriz. Bunları da synapticten aratıp ya da terminalden
komut vererek kuruyoruz:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo aptitude install mplayer
kaffeine
|
kaffeine KDE
Masaüstünün bir yazılımı olduğu için bazı KDE kütüphanelerini de yüklediğini
hatırlatalım. Ayrıca mplayer-fonts ve mplayer-skins gibi mplayer eklentilerini
de istersek kurabiliriz.
Ses Ayarları
Ses ayarlarımız için ilk olarak alsamixer
programını kullanabiliriz.
Komutunu verdikten sonra sağ-sol yön tuşları ile kanallar üzerinde gidip
gelebilir, M tuşu ile mute (sessiz) yapıp açabiliriz ve yukarı-aşağı tuşlarıyla
sesi açıp kısabiliriz. alsamixer ile yaptığımız ayarları kaydetmek ve her
açılışta aynı ayarları yüklemesini sağlamak için ise:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo alsactl store
|
komutunu veriyoruz.
Bunları yaptıktan sonra da bazı sorunlar oluyorsa, forumda arama yaparsanız
başka yöntemler mevcut. Ayrıca sorularınızı cevaplayabiliriz.
Java kurulumu
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo gedit /etc/apt/sources.list
|
ile açacağınız dosyada şu satırı bulup başındaki # karakterini kaldırın ve
boşluk kalmadığına emin olun:
#deb http://archive.canonical.com/ubuntu lucid partner
Dosyayı kaydedip kapatın ve ardından aşağıdaki komutları uygulayın:
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo aptitude update
|
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo aptitude install
sun-java6-jre sun-java6-plugin
|
Eğer kuruluma rağmen Java ile herhangi bir sitede veya uygulamada sorun
yaşıyorsanız Sun'a ait JRE'nin sistem tarafından kullanıldığına emin olun.
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo update-alternatives --config
java
|
komutunu verin ve aşağıdaki çıktıya benzer listeden Sun'a ait JRE'nin seçili
olup olmadığını denetleyin:
0 /usr/lib/jvm/java-6-openjdk/jre/bin/java 1061 Otomatik Mod
* 1 /usr/lib/jvm/java-6-sun/jre/bin/java 63 El modu
Görüldüğü gibi Sun'a ait JRE seçili durumda. Eğer değilse 1 yazıp devam
edin. Seçili durumdaysa Ctrl+C ile çıkabilirsiniz.
Yazılım Kaynakları Ekleme
Bağlantıdaki sistemi kullanarak, kullandığınız sürüme uygun, resmi olan ve
olmayan depoları, yansı listesi seçerek bir sources.list halinde
edinebilirsiniz:
http://repogen.simplylinux.ch/
- Ülke
seçimini işaretleyin
- Kullandığınız
dağıtımı ve sürümünü belirtin.
- Tercih
ettiğiniz depolrı ve yansıları belirleyin.
- Sayfanın
sonundaki Generate List linkine tıklayın.
Örnek olarak Amarok 2 için depo eklemek istediğimizde,
sources.list içerisine aşağıdaki gibi notlar ilave ediliyor:
Liste hazırlandıktan sonra
- Uygulamalar
> Donatılar > Uçbirim
yolundan açılan pencereye
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo gedit /etc/apt/sources.list
|
- Komutunu
ekleyip şifrenizi yazın.
Açılacak olan metin dosyasının en altına ilk pencerede verilen yazılı kısmı
ekleyin.
- Ardından
Getting the GPG keys: başlıklı kısımda çıkan komutu Uygulamalar
> Donatılar > Uçbirim
yolundan açılan pencereye yazıp şifrenizi girerek çalıştırın.
- Son
olarak
|
Görevi:
|
|
Kod: sudo aptitude update
|
komutuyla güncelleme yapın.
Minimum
Sistem Gereksinimleri
Ubuntu'yu çalıştırabileceğiniz en düşük
bilgisayarın özellikleri;
- 300 MHz
x86 işlemci
- 64 MB
bellek (RAM)
- En az 4
GB disk alanı (Tam kurulum ve swap alanı için)
- 640x480
ekran çözünürlüğünü açabilen VGA ekran kartı
- CD-ROM
sürücüsü veya ağ kartı
Not: Düşük özellikli bilgisayarlarda Alternate ISO ile kurulum
yapmanız önerilir.
Not 2: Düşük özellikli bilgisayarlarda sistem kaynaklarını daha az
kullanan XFCE
masaüstü ortamını kullanan Xubuntu kullanmanız performans
açısından daha verimli olacaktır.
Ubuntu'yu çalıştırabilmeniz için önerilen bilgisayarın
özellikleri;
- 700 MHz
x86 işlemci
- 384 MB
bellek (RAM)
- 8 GB
disk alanı
- 1024x768
ekran çözünürlüğünü açabilen ekran kartı
- Ses
kartı
- İnternet
bağlantısı veya yerel ağ
- CD-ROM
sürücüsü
Ubuntu ile görsel etkilerden yararlanabileceğiniz en düşük
bilgisayarın özellikleri;
- 1.2 GHz
x86 işlemci
- 384 MB
bellek (RAM)
- Linux
desteği olan vasat bir ekran kartı.
Ubuntu'yu üzerinde rahatça kullanabileceğiniz bilgisayarın
özellikleri
- 2 Ghz
işlemci
- 512 MB
bellek (RAM)
- 8 GB
disk alanı
- Linux
desteği olan iyi bir ekran kartı.
Kurulu Sistemi Bir Üst Sürüme Güncelleme
Burada Ubuntu sürümlerini internetten iso indirmeden nasıl yükseltiriz onu
anlatıyoruz.
|
Uçbirim
|
|
sudo
apt-get update ; update-manager -c -d
|
Uçbirimden verilen bu komut: yükseltilebilir herhangibi bir üst sürüm varsa
bizi "güncelleme yöneticisi" yoluyla haberdar edicektir, bu şekilde
ubuntuyu oldukça basit bir şekilde sürüm yükseltmesine hazırlamış oluruz.
